Cień według Junga- ciemna strona człowieka
Każdy człowiek nosi maski, dzięki którym czuje się akceptowany przez społeczeństwo, unika konfliktów i zapewnia sobie poczucie bezpieczeństwa. Niestety, ciemna strona człowieka, która jest tłamszona i wypierana, prędzej czy później daje o sobie znać. Według Carla Gustawa Junga ta ciemna strona, to cień i tylko dzięki zapoznaniu się z mrocznymi aspektami naszej osobowości możemy stać się spełnioną, świadomą jednostką.
Integracja cienia musi być poprzedzona przyznaniem się przed samym sobą, że odczuwamy lęk, nienawiść, jesteśmy egoistyczni, zazdrośni czy okrutni. Wiele osób zaprzecza, jakoby były zdolne do okrucieństwa czy pogardy, gdyż wychowano je wpajając pewne zasady moralne, które pozwalają na bycie akceptowanym przez ogół. Wobec tego, wszystko ,co spotkało się z dezaprobatą rodziców, nauczycieli czy opiekunów zostało ukryte i zakopane w najczarniejszych czeluściach osobowości. Cień według Junga, to niesamowicie skuteczne narzędzie do poznania i zaakceptowania w sobie pierwiastka zła.
Ciemna strona człowieka ujawnia się w niespodziewanych momentach. W takich wypadkach towarzyszy nam też zjawisko projekcji. Jeśli uważamy, że ktoś jest agresywny i operuje mową nienawiści, to w rzeczywistości może nam brakować pewności siebie lub odwagi.
Rozkładając na czynniki pierwsze cień według Junga, pamiętajmy, że przyznanie się do mrocznej strony jest dopiero początkiem drogi. Istotne jest też to, że przyznanie się do bycia złym nie jest jednoznaczne z byciem złym. Najsilniejsze psychicznie i spójne jednostki mają rozeznanie we własnych odczuciach bez wypierania i świadomie wybierają dobro, bez odrzucania w sobie elementu zła.
Kolejnym etapem, jaki zawiera w sobie proces kryjący się pod nazwą integracja cienia, jest wprowadzenie zmian w sposobie zachowania. Jeśli dotąd inni ludzie popychali nas i osaczali, a my nie robiliśmy nic, aby się im przeciwstawić,( w obawie przed odrzuceniem), najrozsądniej jest zacząć bronić swoich granic. Przysłowiowe pokazanie zębów daje sygnał otoczeniu, że jeśli ktoś posunie się za daleko, jesteśmy w stanie w odwecie boleśnie ugryźć.
Niektórzy panicznie boją się zajrzeć pod zasłonę, za którą znajduje się ciemna strona człowieka. Widok może być straszny, przygnębiający i może zmienić wszystko , co o sobie myśleliśmy do tej pory.
Cień według Junga jest niesamowicie fascynującym zjawiskiem. Praca nad nim pozwala stać się lepszym i bardziej świadomym człowiekiem. Integracja cienia to w chwili obecnej istotny element psychoterapii. Jest on szeroko wykorzystywany w praktyce klinicznej u pacjentów z różnymi problemami natury psychicznej i cieszy się dużym powodzeniem.